Serdecznik pospolity (Leonurus Cardiaca)
Serdecznik pospolity to roślina wieloletnia z rodziny jasnowatych, dorastająca do 1500 cm, o krótkim poziomym kłączu, z którego wyrastają wzniesione łodyg. Są one rozgałęzione, szorstko owłosione, czterokanciaste, bruzdowate, niekiedy nabiegłe czerwono-fioletowo, w środku puste. Ząbkowane liście z długim ogonkiem, ułożone naprzeciwlegle, pokrywają szare włosi, z wierzchu ciemnozielone, pod spodem jaśniejsze. Kwitnie od czerwca do września. Dwuwargowe, grzbieciste kwiaty koloru różowego tworzą gęste nibyokółki w górnej części łodygi i jej rozgałęzień. Owocem jest poczwórna rozłupina, złożona z czterech niełupek. Serdecznik pospolity ma nieprzyjemny zapach. Zawiera alkaloidy, glikozydy bufadienolidowe, garbniki, cholinę, glikozydy irydoidowe, trójterpeny, flawonoidy, związki dwuterpenowe (marubinę), kwasy organiczne, sitosterol, olejek eteryczny, antocyjany, sole mineralne. Jest rośliną miododajną. Pozyskuje się ją ze stanów naturalnych oraz upraw.
Nazwa rośliny Leonurus pochodzi z języka greckiego i oznacza lwi ogon. Wiąże się to z kształtem jej liści. Druga części nazwy Cardiacus oznacza sercowy, wskazuje więc na zastosowanie. Serdecznik był znany i ceniony w starożytnej medycynie chińskiej. W średniowieczu powszechnie uprawiano go w środkowej i zachodniej Europie. Leczono nim choroby serca. Używano go jako środek przeciwskurczowy, ściągający i pobudzający krwawienia miesiączkowe. Roślina pochodzi ze wschodniej Syberii. W stanie naturalnym występuje obecnie w umiarkowanej strefie Azji, w Europie i Ameryce Północnej. W Polsce spotyka się ją bardzo często, rośnie przy drogach, na rumowiskach i zaniedbanych ogrodach.
Uprawa:
serdecznik potrzebuje stanowiska słonecznego oraz żyznej, przepuszczalnej, średnio związanej gleby, bogatej w próchnice i w wapń, ciepłej i dosyć wilgotnej. Rozmnaża się ją z nasion, wysiewanych bezpośrednio do gruntu od sierpnia do września lub w połowie kwietnia, w rzędach co 40-50 cm na głębokość ok. 2 cm. Wschodzi po 10-12 dniach. Zapylana jest głównie przez trzmiele.
Zbiór i suszenie:
W początkowym okresie kwitnienia ścinamy dolne liście oraz pędy na wysokości 25 cm nad ziemią. Zbieramy rośliny zdrowe, bez plam i zdrewniałych części łodygi. Suszymy w zacienionym i przewiewnym miejscu w temperaturze otoczenia lub w suszarni w temp. do 35ºC.
Przechowywanie:
Ususzoną roślinę trzymamy w suchym i ciemnym miejscu, w zamkniętym opakowaniu.
Działanie:
serdecznik ma właściwości ściągające, uspokajające, moczopędne, wiatropędne, rozkurczowe, reguluje pracę serca, obniża ciśnienie krwi.
Zastosowanie:
Związki występujące w zielu serdecznika wzmacniają mięsień sercowy, delikatnie obniżają ciśnienie krwi dzięki swoim właściwościom rozkurczowym. Łagodnie reguluje rytm serca oraz działa uspokajająco. Ziele zalecane jest w nerwicach sercowo-naczyniowych, w stanach skurczowych układu pokarmowego, zwłaszcza na tle nerwowym, jak również w łagodnych arytmiach.
Napar z ziela serdecznika:
ziele serdecznika- 1 czubata łyżeczka
woda- 1 szklanka
Wysuszone i rozdrobnione ziele zalewamy gorącą wodą.
Podgrzewamy utrzymując w delikatnym wrzeniu 10-15 min.
Pijemy jedną szklankę 3 razy dienie.